www.rkka.fora.pl

Igor

Jak nie od dziś nam wiadomo żołnierzami Armii Czerwonej nie byli tylko Rosjanie. Tu się pojawia pytanie: Jaką część Armii Czerwonej stanowili Rosjanie? Samych Polaków było ok 300tys. Jaki skład procentowy stanowili żołnierze z innych republik. Od dawna ciekawi mnie ten temat. Zdarzało się że niektórzy żołnierze nie znali języka rosyjskiego. Czytałem o tym jak to Hiszpanie wstępowali w szeregi ACz. Więc prosiłbym o przedstawienie ilości żołnierzy z każdych republik ZSRR i pobliskich krajów. Najlepiej jakby w internecie był jakiś wykres, ale nie ma co za dużo wymagać Smile

kawher

Nie sądzę abyś znalazł jakieś dokładne dane na ten temat. Raczej szacunki z dużą dozą zaokrąglenia Smile

W państwach wielonarodowych z uciskiem narodowościowym takie rzeczy są nagminnie fałszowane i interpretowane w zależności od potrzeby politycznej. Weź pod uwagę np spisy ludności na współczesnej Ukrainie. Ten sam człowiek raz deklaruje, że jest Ukraińcem, raz że Rosjaninem, a kiedy indziej że Polakiem lub Tatarem. Jak zaklasyfikować gościa przyznającego się do ukraińskości, w rubryce "narodowość" wpisującego "rosyjska". a w rubryce "język rodzimy" "polski"? Ukrainiec? Rosjanin? Polak?
Faktem jest iż w trudnych chwilach WWO Stalin spróbował odwołać się nawet do uczuć nacjonalistycznych powołując do życia wojskowe formacje "narodowościowe". Jako pierwsza już w sierpniu 1941 powstała 201.Łotewska Dywizja Strzelców. Mieszkańcy Łotewskiej SRR stanowić mieli ponoć około 90% stanu dywizji. Ilu z nich było Łotyszy? Diabli wiedzą. Mówi się iż około połowa. Ale "około" to może być i 30%...
Ogółem w czasie WWO miano powołać do życia 66 "narodowych" formacji. 26 dywizji strzelców i strzelców górskich, 22 dywizje kawalerii i 18 brygad strzelców. Z tego w WWO udział wziąć miało 37 formacji.
"Narodowe" formacje zlikwidowano w latach 50. Pojawiły się znów (jako tzw muzułmańskie bataliony) w czasie wojny afgańskiej. Na uwagę zasługuje 177.Samodzielny Oddział Specjalnego Przeznaczenia. Złożony w 3/4 z radzieckich Ujgurów przeznaczony był do akcji na terenie ... Chin.

Zaicev

Nawet w jednostkach wyzwalających moją miejscowość ponoć byli Polacy. Ilu ich było i w jakiej formacji służyli nie wiem, ale w każdym razie mówili biegle po polsku. Mogli to być albo piechociarze albo pancerniacy, bo te 2 formacje były się o Bochnie.

kawher

al-muell

Akurat w RKKA się wypełniało osobną ankietę, gdzie w rubryce "narodowość" wpisywano prawidłową wartość. Miało to potem wpływ na dalsze losy żołnierzy (np. przy wnioskach odznaczeniowych - taki przykład przytoczył w "Studziankach" Przymanowski vide historia Osiowego), toteż starano się by dane były prawidłowe.
Nie znam statystyk dla wojny, ale przypuszczam, że wyglądało to podobnie jak po wojnie:
ok.25% żołnierzy nie zna rosyjskiego.
Wśród oficerów dominują Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini, a dalej "zaufane" narody ceniace wykształcenie - Ormianie, Gruzini, Żydzi i w mniejszym stopniu - Niemcy i Polacy. Wiązało się to z tym, że oficerem rezerwy zostawał prawie każdy absolwent uczelni wyższej. Z tego też powodu było niewielu oficerów Armii Czerwonej narodowości Litewskiej, Łotewskiej, Estońskiej, a także Polaków z terenów, które przed 1939r. należały do Polski - musieli oni dodatkowo zgłaszać się do szkół oficerskich, a niezawsze im się udawało (i nie zawsze chcieli).
Wśród podoficerów dominowali "niezaufani" przedstwiciele narodów ceniących wykształcenie - np. bardziej światli Ukraińcy i Białorusini z terenów dawnej Polski, Bałtowie, Polacy niektóre mniejsze narodowości z "lepszych" części ZSRR (np. Udmurtowie) no i oczywiście Rosjanie.
Wśród szeregowców był już całkowity misz-masz.

Zaicev

kawher

al-muell

Pomijając kwestię konformizmu, to zahaczyłeś o trudną sprawę - na jakiej podstawie ocenić przynależność narodową? Można tylko na podstawie deklaracji. Pamiętajmy, ze w polskich spisach można było napisać "tutejszy", ale przy wciąganiu na radziecką ewidencję wojskową takiej możliwości nie było, co więcej urzędnik rozumiał zwykle politykę narodowościową i jeżeli ktoś się np. deklarował jako Ukrainiec, a skądinnad było wiadomo, że przedtem się mienił Polakiem, to wpisywano "Polak". To rzadkie przypadki, ale jednak.
Takoż, jeśli ktoś mówił, że jest białorusinem, a mówił tylko po rosyjsku, to pisali "Białorusin", bo z komunikacją nie było problemu, ale jak deklarował "Biłorusin" (i nieważne czy z tego powodu, że czuł się Białorusem czy z konformizmu), a mówił tylko po polsku, to pisano "Polak", bo po polsku już trudniej się było dogadać niż po ukraińsku czy białorusku.

Marco Polo Żeglarz

W Nowym Mieście Lubawskim na cmentarzu parafialnym jest Mogiła zbiorowa żołnierzy rosyjskich.
W mogiłach na cmentarzu parafialnym w Nowym Mieście Lubawskim pochowano 130 żołnierzy Armii Czerwonej .Pochowani są żołnierze radzieccy polegli na ziemi nowomiejskiej w roku 1945. Zidentyfikowano 36 żołnierzy Jeden jest zapisany jako żołnierz polski.
O tyle jest sprawa dziwna że nigdzie nie ma wzmianek o jakichś walkach w naszej okolicy a tylu poległo.
Najwięcej bezimiennych żołnierzy poległo w okolicy wsi Chrośle – 52 żołnierzy
oraz 31 w okolicach wsi Lipinki.
Ponadto: 3 żołnierzy Wonna – Krotoszyny ; 4 żołnierzy – Zwiniarz ; 2 żołnierzy – Lorki ;
po jednym żołnierzu w Napromku i Świniarcu.

Marco Polo Żeglarz

Czy ktoś z Forumowiczów pomoże mi w rozszyfrowaniu oznaczeń jednostek Armii Czerwonej, które brały udział w Operacji Mławsko-Elbląskiej
Poszukuję wszelkich danych o :
105ck dowodzonej przez generała lejtnanta Aleksieja Dimitrja Fjedorowicza
15 GW T dowódcą był pułkownik Korzanow Konstantin Griegorjewicz
1 GW TK dowódcą był generała majora T/B Panow Michaił Fiedorowicz
75 Labrie ? pułkownika Olifiera Aleksanda Władimirowicza
26 Hell ? pułkownika Leonowa Fiedora Aleksejewicza.

Jednostki te walczyły ? - wyzwalały teren powiatu nowomiejskiego.
Będę wdzięczny za każdą pomoc podpowiedź w tym temacie.
Pozdrawiam

al-muell

W kwestii Polaków w Armii Czerwonej mam ciekawy zbiór dokumentów po Polaku, który służył w Armii Czerwonej od 1943 do 1948r. i był m.in. odznaczony orderem sławy, orderem czerwonej gwiazdy i medalem za odwagę. w dokumentach funkcjonował jako Polak, a mimo to jeszcze dość długo po wojnie pozostawał w ZSRR (w 1950r. ukończył technikum ekonomiczne w Charkowie). Jak zrobię skany to wrzucę.

al-muell

Taka ciekawostka - książeczka wojskowa czerwonoarmisty narodowości polskiej - Wiktora Maciejki. Gdyby ktoś miał wątpliwości co do oficjalnie wpisanej narodowości, może spojrzeć na podpis.

al-muell

No i obiecane papiery po moździerzyście-Polaku Czesławie Jezierskim (w ZSRR mieli straszne trudności z jego imieniem):